Aantrekken en afstoten
We weten al lang dat bloemen met geuren bestuivers aantrekken. Maar over het effect van de samenstelling van die geuren weten onderzoekers eigenlijk nog best weinig. Trekken planten met een meer divers geurboeket ook meer bestuivers aan? En wat is het effect op microben? Dat waren de hoofdvragen van de auteurs van het artikel “Floral scent chemodiversity is associated with high floral visitor but low bacterial richness on flowers”.
Om daar een antwoord op te krijgen trokken de onderzoekers de alpenweiden in. Daar bestudeerde de onderzoekers dagenlang 39 soorten bloeiende planten. Onderwijl tellende hoeveel en welke bestuivers de bloemen bezochten. Ook namen de onderzoekers geurmonsters en bloemmonsters. Die eerste om de samenstelling van het geurboeket te achterhalen. Die tweede om erachter te komen welke bacteriën op de bloemen zitten.
Toen de onderzoeker terug in het lab, voegede de onderzoekers na analyse van de geur en bacterie monsters deze samen met de bezoekersaantallen van de bestuivers. Daarbij zagen ze het volgende. Ten eerste zagen de onderzoekers dat planten die meer soorten bestuivers aantrekken ook een gevarieerde geurboeket hebben. Voor de op de bloemen aanwezige bacteriën gold het tegenovergestelde. Een groter verscheidenheid aan geur moleculen betekende dat er minder bacterie soorten op de bloem.
Dubbele functie van geurmoleculen
Dat voelde voor de onderzoekers in eerste instantie een beetje als een rare tegenstelling. Dat zit zo, bacteriën komen op de bloem veel al via een tussenpersoon, meestal een bestuiver. Nu heeft elke bacterie z’n eigen voorkeuren, wat zich uit in dat de bacteriën tussen verschillende bestuiver soorten verschillend zijn. Bij elkaar genomen zou je dan verwachten dat al er verschillende soorten bestuivers een bloem bezoeken dat er meer bacteriën soorten op de bloem achterblijven dan als er maar een soort bestuiver de bloem bezoekt. Maar de onderzoekers zagen dus het tegenover gestelde.
Een verklaring zou wel eens kunnen liggen in de tweede functie van veel geurstoffen. Deze trekken namelijk niet alleen bestuivers aan, maar gaan ook bacteriegroei tegen. Niet van alle bacteriën, maar dat van een select groepje. Planten met veel verschillende type geurstoffen kunnen zo de groei van vele verschillende groepjes bacteriën tegenhouden.
Voor nu is dit nog een hypothese die nog getest moet worden. Maar wel een interessante. Als de hypothese namelijk klopt, betekend dat planten niet alleen hun bodem microbioom actief vormgeven, maar ook die van hun bloemen.
Literatuur
Hanusch, M., Dötterl, S., Larue-Kontić, A.-A.C., Keller, A. and Junker, R.R. (2025), Floral scent chemodiversity is associated with high floral visitor but low bacterial richness on flowers. New Phytol. https://doi.org/10.1111/nph.70600
Plant en Zo 