UV-pigmentatie, niet alleen voor de bijen

---

UV-pigmentatie, niet alleen voor de bijen

Bloemen hebben een grote verscheidenheid in kleuren en vormen. Dit gaat verder dan wat wij kunnen zien. Ook in de voor ons onzichtbare ultraviolette pigmentatie tonen bloemen een grote verscheidenheid. Zo hebben bloembladeren van zonnebloemen UV absorberende pigmenten. Deze pigmenten kunnen zich bijvoorbeeld alleen in de voet van de bloembladeren zitten, en zo een kleine UV absorberende cirkel vormen. Maar kunnen ook overal in de bloembladeren zitten, resulterend in een grote UV absorberende cirkel. Of ergens hiertussen in. Onderzoekers uit Canada onderzochte waar dit verschil in UV-pigmentatie vandaan kwam.

In tegenstelling tot wat ze verwachten waren de bestuivers niet verantwoordelijk. Die hebben een sterke voorkeur voor bloemen met een middelgrote tot grote UV absorberende ring. Als alleen insecten het voor het zeggen hadden, dan waren er geen bloemen geweest met een kleine UV absorberende cirkel.

Twee andere dingen beïnvloeden UV-pigmentatie. Het eerste was de omgevingstemperatuur. Hoe lager de gemiddelde temperatuur hoe groter de UV absorberende cirkel. Een grotere UV absorberende oppervlakte warmt sneller op, en bijen houden van warme bloemen.

Ten tweede was de relatieve luchtvochtigheid van belang. Bij een lage luchtvochtigheid vindt er meer verdamping plaats en verliest een plant meer water. Iets wat de plant niet wil. Een van de stoffen die de plant helpt beschermen tegen droogte stress zijn UV absorberende pigmenten. Daarom is er met een grotere UV absorberende oppervlakte minder verwelking.

Dus al maken bijen en andere bestuivers voor hun landing op bloemen handig gebruik van de UV absorberende pigmenten. Zonnebloemen maken ze in eerste instantie om hun temperatuur en verdamping te reguleren. Dat de bijen ze handig vinden is bijzaak.

Literatuur

Todesco M, Bercovich N, Kim A, Imerovski I, Owens GL, Dorado Ruiz Ó, Holalu SV, Madilao LL, Jahani M, Légaré JS, Blackman BK, Rieseberg LH. (2022) Genetic basis and dual adaptive role of floral pigmentation in sunflowers. eLife 11:e72072. doi: 10.7554/eLife.72072

Laurich J, O’Brien AM. (2022) Plants: Why do sunflowers have invisible colors? eLife 2022;11:e76105 doi: 10.7554/eLife.76105