Je prooi verteren
Venus vliegenvangers zijn een van de snelste planten op aarde. Je kan hier in een eerdere post lezen hoe ze hun prooi zo snel vangen. Maar, heb je wel een stil gestaan wat er gebeurt na dat een vlieg of krekel is gevangen tussen de twee grote vang-bladeren? Een nieuwe studie genaamd “Venus flytraps’ metabolome analysis discloses the metabolic fate of prey animal foodstock” laat zien wat er vervolgens gebeurt.
Voordat Venus zich te goed kan doen met de gevangen vlieg of krekel moet het deze eerst verteren. Toch loopt het speeksel zo te zeggen niet automatisch in de val na het vangen van een prooi. Eerst doet Venus nog een zo genaamde bevestigingstest. Worden die trilhaartjes nog steeds vlug achterelkaar aangeraakt? Alleen als het antwoord op die vraag een ‘ja’ is sluit Venus de val hermetisch af. Het is dan ook nutteloos om jouw Venus met dode vliegen te voeden.
Dezelfde signalen verteld Venus dat het z’n volgende maaltijd heeft gevangen, en activeert de uitscheiding van verteringsvloeistoffen. Een dikke suikerachtige vloeistof met ionen en verteringsenzymen. Die breken langzaam het exoskelet en interne weefsels van het insect af.
Verteringssappen komen met een prijs
Om meer uit te vinden over wat er vervolgens gebeurt vergeleken de onderzoekers de metabolieten van vier vallen en stengels van de vallen. Een controle niet gevoede val. Een val die na sluiting nog mechanische stimulatie ontving waarmee het wil zeggen: er is een vlieg hier die weg wil. Een val die met een tissue met daarop een analoog van jasmijnzuur die als ware zegt: start met het uitscheiden van die verteringsvloeistoffen. En natuurlijk, een val met een levende prooi erin.
De onderzoekers zagen dat een val met een levende prooi al na 24 uur veel meer aminozuren en suikers bevatten dan de andere vallen. De val die misleid was om toch verteringsvloeistoffen uit te scheiden ook al was er geen prooi, bevatte uiteindelijk minder aminozuren en suikers dan de controle val. Iets was suggereert dat het uitscheiden van verteringsvloeistoffen kostbaar is.
Waar gaan die verteerde metabolieten heen
Vervolgens bestudeerde de onderzoekers welke genen Venus activeert na het vangen van een prooi. Verassend genoeg bleek de plant genen te activeren die de meeste ander planten voor hun verdediging tegen plantenetende insecten aanzetten. Ook zagen de onderzoekers dat de plant in de gesloten vangbladeren genen aanzetten voor voedingstoffen opname, en transport die normaal gesproken inactief zijn in de wortel.
Dit alles suggereert dat de gesloten vangbladeren die hun prooi verteren actief de voedingstoffen opnemen en naar de rest van de plant sturen. Dit zagen de onderzoekers ook toen ze keken naar metabolieten in de stengels van de vangbladeren. Net als de metabolieten in de gesloten vangbladeren was er in de stengels een toename aan aminozuren. Maar alleen wanneer de vangbladeren levende prooi bevatte, en niet wanneer er sprake van misleiding was.
Venus vliegenvangers stoppen dus alleen moeite in het verteren van hun prooi wanneer er ook echt een levende prooi is. Voornamelijk omdat vertering kostbaar is. Venus stoot daarom geen verteringsappen af wanneer er geen prooi is die ruimhartig de kosten compenseert.
Lieteratuur
Kreuzer, I., Scossa, F., Tohge, T., Fernie, A.R. and Hedrich, R. (2025), Venus flytraps’ metabolome analysis discloses the metabolic fate of prey animal foodstock. Plant J, 123: e70391. https://doi.org/10.1111/tpj.70391
Plant en Zo 