De invloed van CO2 op eikels
Met meer CO2 groeien planten beter, toch? Op het eerste gezicht lijkt het er wel op. Planten worden groten en blijken ook nog eens meer en of grotere zaden te produceren. Maar of dat voor iedereen goed nieuws is, dat valt nog te bezien.
Wie verder kijkt dan de uiterlijke kenmerken ziet dat er meer gebeurt dan alleen groter groeien. Zaden en fruit van eenjarige planten, zoals veel van onze gewassen, die met extra CO2 groeien bevatte minder mineralen. Ook zaten er minder eiwitten in deze met extra CO2 geproduceerde zaden en fruit. En dat is een probleem, want die mineralen en eiwitten hebben wij en andere eters wel nodig.
Er zijn nog veel vragen met betrekking hoe en waarom de hoeveelheid eiwitten en mineralen in zaden en fruit lager is als er meer CO2 beschikbaar is. Is dat omdat de planten niet genoeg mineralen opnemen ten opzichte van de hoeveelheid CO2 die ze omzetten in suikers? Of omdat het metabolisme van de plant veranderd als er meer suikers beschikbaar zijn? Allemaal vragen die nog wachten op antwoord.
Grotere eikels
Een nieuwe studie probeert daar antwoord op te geven, maar ook op de vraag hoe extra CO2 uitpakt voor meerjarige planten zoals bomen. De studie gepubliceerd als “Elevated atmospheric CO2-induced reprogramming leads to decreased seed protein and nutritional quality in forest trees” kijkt specifiek naar de samenstelling van eikels.
Voor de studie groeide de inmiddels 180 jaar oude eiken voor 8 jaar in een omgeving met een verhoogde CO2 concentratie. Gedurende deze tijd waren de eikels die de eiken produceren groter dan die van eveneens 180 jaar oude eiken die onder gewone CO2 concentraties groeide.
Gedurende de laatste twee jaar verzamelde de onderzoekers de eikels voor verdere bestudering. Hierbij lette ze erop dat de eikels die ze uitkozen van beide groepen bomen even groot waren. Het eerste wat de onderzoekers testte was of er verschil zat tussen de ontkieming van de eikels. Dat bleek onder de geteste omstandigheden niet het geval te zijn.
Vervolgens bestudeerde de onderzoekers de inhoud van de eikels. Hoeveel mineralen ze bevatten, de hoeveelheid eiwitten, en welke eiwitten er aanwezig waren, maar ook andere aanwezige stoffen en welke gene actief zijn werden bestudeerd.
Minder voedzaam
Qua mineralen zagen de onderzoekers geen verschil. Maar daarnaast zagen ze wel dat een van de stoffen die mineralen aan zich bindt meer aanwezig was in de eikels van bomen die met extra CO2 groeide. Dit zorgt ervoor dat sommige mineralen al zijn ze wel aanwezig, niet voor eters van de eikels beschikbaar zijn. Ook hadden de eikels van bomen die met extra CO2 groeide minder eiwitten.
Bij bestudering van de eiwitten en genen die actief zijn in de eikels vielen twee dingen op. Het eerste was dat er in eikels van bomen die extra CO2 tot hun beschikking hadden minder eiwitten en genen actief waren die aminozuren produceren. Ten tweede lijkt het erop dat deze eiken meer suikers en gespecialiseerde metabolieten maken.
Een hogere CO2 concentratie zorgt er dus niet alleen voor dat bomen beter groeien, maar ze gooien ook hun metabolisme om. Dit heeft als gevolg dat ze meer energie steken in het opslaan van suikers en hun verdediging. Dit gaat te kosten van de voedzaamheid van de eikels. Al lijken de eikels zelf daar geen nadelen van te ondervinden, ze ontkiemen nog steeds zonder problemen.
Literatuur
Barbara Karpinska, Rosa Sanchez-Lucas, Andrew Plackett, A Rob MacKenzie, Christine Helen Foyer, Elevated atmospheric CO2-induced reprogramming leads to decreased seed protein and nutritional quality in forest trees, Plant Physiology, 2025;, kiaf463, https://doi.org/10.1093/plphys/kiaf463
Plant en Zo 