Plant & zo
Plantenwetenschap en meer
Chemische mijnen
Veel van onze gewassen missen verdedigingsmechanisme tegen insecten. Een verdediging die nog wel aanwezig is in hun wilde voorouders. Lang was het voor gewassen ook niet echt nodig om zichzelf te kunnen beschermen tegen insecten. Pesticiden hadden deze taak immers overgenomen. Nu de boer pesticiden weer aan de kant zet is het tijd om gewassen hun verdedigingsmechanismen terug te geven. Alleen is dit niet zo gemakkelijk. Nederlandse onderzoekers laten zien dat verdediging meer is dan het maken van giftige stoffen.
Al je goed kijkt zie je dat veel planten behaard zijn. Hun stengel en bladeren zijn bedekt met vele kleine haartjes, trichomen. Deze trichomen vormen een hindernisbaan voor insecten. Wat het voor insecten extra gevaarlijk maakt is dat sommige trichomen ook nog zijn uitgerust met een chemische mijn. Denk aan de brandharen van een brandnetel. Ideaal om insecten mee afteschrikken of te doden. Waren het niet dat bij veel van onze gewassen deze chemische mijnen nauwelijks gevuld zijn. Zo ook die van tomatenplanten.
De verdediging is maar zo sterk als de zwakste schakel
Om te onderzoeken of het mogelijk was om de tomatenplanten hun chemische mijnen terug te geven kruiste de onderzoekers de tomatenplanten met hun wilde soortgenoot. Tot hun grote verassing bleek dat de nakomelingen amper meer insecten dodend gif produceerde dan hun gedomesticeerde ouder. Dit was veel minder dan verwacht.
Dit bleek niet te liggen aan het gemis van de noodzakelijke genen. Zelfs al waren deze voorhanden dan nog was er nauwelijks insecten dodend gif aanwezig. Ook het aantal chemische mijnen dragende trichomen verklaarde de lage productie niet. Zo zagen de onderzoekers ook planten met weinig mijnen dragende trichomen maar met veel gif. Dit geeft de indruk dat een tot nu toe nog onbekende regulator regelt hoeveel insecten dodend gif de plant maakt.
De grote vraag is dan nu ook wie is die regulator? Pas als deze bekend is kunnen kwekers selecteren op alle noodzakelijke componenten van het verdedigingsmechanisme en deze aan gewassen terug geven. Ook hier geld namelijk dat de verdediging maar zo sterk is als de zwakste schakel.
Literatuur
Kortbeek RWJ, Galland MD, Muras A, Therezan R, Maia S, Haring MA, Schuurink RC and Bleeker PM (2023) Genetic and physiological requirements for high-level sesquiterpene-production in tomato glandular trichomes. Front. Plant Sci. 14:1139274. https://doi.org/10.3389/fpls.2023.1139274
Wil je mijn blog ondersteuen met een donatie?
Plant en Zo 